Είναι πιθανόν γύρω στα 1250 π.Χ. ένα οικοδομικό πρόγραμμα, γιγαντιαίας κλίμακας, να έλαβε χώρα στη βόρεια Κωπαΐδα, με πρωτοβουλία του ανακτορικού κέντρου του Ορχομενού.
Η παραπάνω άποψη της δρ Έλενας Κουντούρη, προϊσταμένης της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ και διευθύνουσας της συστηματικής ανασκαφικής έρευνας στις νησίδες Άγιος Ιωάννης και Πύργος-Αγία Μαρίνα στον βορειοανατολικό μυχό της λίμνης στη βόρεια Κωπαΐδα, φαίνεται ότι ενισχύεται από τα νέα δεδομένα, όπως αυτά αναφέρονται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού.
στα μέσα του 17ου αιώνα π.Χ. (Μεσοελλαδική ΙΙΙ/ΥΕ Ι περίοδος). Το υπουργείο τονίζει ότι τα αποτελέσματα της έρευνας είναι «ιδιαίτερα ενθαρρυντικά», καθώς έφεραν στο φως νέα δεδομένα για το μεσοελλαδικό και πρώιμο μυκηναϊκό υπόβαθρο των οικισμών που αναπτύχθηκαν στο βόρειο περιθώριο της λίμνης.«Επιπλέον, η διαπίστωση, με στρωματογραφικά δεδομένα, ότι τα οχυρωμένα πολίσματα στους λόφους Αγίου Ιωάννη και Αγίας Μαρίνας εμφανίζουν φάση οχύρωσης, επανακατοίκησης και εγκατάλειψης χρονολογικά ανάλογη με την ακρόπολη στο Γλα, δηλαδή γύρω στα μέσα του 13ου αιώνα π.Χ., ρίχνει νερό στον μύλο της προβληματικής των κοινωνικο-πολιτικών ιεραρχικών σχέσεων του μυκηναϊκού βορειοανατολικού κωπαΐδικού πεδίου, καθώς και του διπόλου Ορχομενός-Γλας» σημειώνεται για την έρευνα που έγινε στο πλαίσιο του διετούς ερευνητικού προγράμματος «The Mycenaean Northeastern Kopais – MYNEKO» (2016-2017), το οποίο ολοκληρώθηκε με επιτυχία.
Η ακρόπολη του Αγίου Ιωάννη
Ακόμη, από το ΥΠΠΟΑ υπογραμμίζεται ότι ο Ορχομενός αποτελούσε μια ηπειρωτική και κατεξοχήν παραλίμνια δύναμη, που διαδραματίζει προεξάρχοντα ρόλο στην περιοχή. «Υπήρξε στραμμένος περισσότερο προς την κεντρική Ελλάδα, επενδύοντας όχι τόσο στις υπερπόντιες σχέσεις, όπως η Θήβα, αλλά στο να δαμάσει το μοναδικό φυσικό πόρο που είχε δίπλα του, υπέρ του στόχου της αυτάρκειας σε σιτηρά και άλλες προσόδους», τονίζεται σχετικά.
Επιπλέον, σημειώνεται ότι για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί κατασκευάστηκε εκτεταμένο τεχνικό έργο αποστράγγισης του βόρειου τμήματος της λίμνης, ιδρύθηκε η ακρόπολη του Γλα σε καίριο σημείο, ώστε να επιτρέπει τον έλεγχο των αποστραγγιστικών έργων της λίμνης, ενώ επανιδρύθηκε σειρά εγκαταστάσεων στις παρυφές της λίμνης και ιδιαιτέρως στο βορειοανατολικό μυχό, όπως ο Άγιος Ιωάννης και η Αγία Μαρίνα, αφενός για την εποπτεία των καταβοθρών, η απόφραξη των οποίων θα μπορούσε να προκαλέσει αστοχία στο αποστραγγιστικό έργο, και αφετέρου για τη δυνατότητα της άμεσης πρόσβασης στους θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους.
Η μυκηναϊκή κυκλώπεια οχύρωση
Στις δύο αυτές θέσεις εντοπίστηκαν μεταξύ άλλων τμήματα οχύρωσης, κατάλοιπα οικιών με λίθινα τοιχόβαθρα και ανωδομή από πλίθρες, καθώς και ταφές κάτω από τα δάπεδά τους, ενδεχομένως παιδικές. Ακόμη, επειδή και στις δύο θέσεις το έδαφος είναι εξαιρετικά βραχώδες για εκμετάλλευση, δεν αποκλείεται οι κάτοικοί τους να είχαν επιτύχει τη δημιουργία καλλιεργήσιμου χώρου στις παρυφές της λίμνης. Υπόθεση, που αν επιβεβαιωθεί, ενισχύει την άποψη ορισμένων ερευνητών για το μεσοελλαδικό υπόβαθρο των αποστραγγιστικών έργων.
Φωτογραφίες: Υπουργείο Πολιτισμού.
