Μπήκαμε και επίσημα στην προεκλογική περίοδο για τις Δημοτικές Εκλογές και οι συνδυασμοί είναι σε θέση μάχης και.. αναμονής στη συλλογή ψήφων αφού πλέον ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες κατάρτισης των ψηφοδελτίων.
Οπως είναι γνωστό σε αυτές τις εκλογές έχουν επέλθει αλλαγές στον εκλογικό νόμο με την εφαρμογή της Απλής Αναλογικής.
Για την ενημέρωση των ψηφοφόρων παρουσιάζουμε σε δύο αφιερώματα τις αλλαγές από τον νέο εκλογικό νόμο και οδηγό σχετικά με την ανάδειξη των αιρετών οργάνων της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης.
Σήμερα το πρώτο στο μέρος μέρος παρουσιάζουμε τον νέο εκλογικό Νόμο, τις αλλαγές σε σχέση με τον παλαιό και πως μπορεί να λειτουργήσεις στην πράξη.
Ο νέος νόμος για την αυτοδιοίκηση, ο γνωστός πλέον με το όνομα «Κλεισθένης», φέρνει αναταράξεις στις μέχρι σήμερα γνωστές εκλογικές διαδικασίες για την δημοτική και την περιφερειακή αυτοδιοίκηση. Βάζει στην αυτοδιοικητική πρακτική την απλή αναλογική, η οποία φέρνει τριγμούς στην αυτοδυναμία και οδηγεί με ακρίβεια στην υποχρεωτική ανάπτυξη συνεργασιών, συνεργειών, συμφωνιών, ισορροπιών.
Η είσοδος στο δημοτικό συμβούλιο όλων των παρατάξεων ανάλογα με το εκλογικό τους ποσοστό σπανίως θα οδηγήσει σε αυτοδυναμίες και σε one man/woman show! Είναι άραγε καλό ή κακό αυτό που θα μας συμβεί; Εύλογος ο προβληματισμός, διότι κατά καιρούς έχουμε αντιμετωπίσει περιπτώσεις συναλλαγών στα διάφορα επίπεδα άσκησης της πολιτικής εξουσίας, ώστε να μας επιτρέπουν να εικάζουμε διάφορα.
Όμως ας δούμε τις βασικές αλλαγές που φέρνει ο εκλογικός νόμος:
Μέχρι σήμερα, κατά την πρώτη Κυριακή η ψηφοφορία στόχευε στο να αναδείξει τους δύο πρώτους συνδυασμούς, οι οποίοι στην δεύτερη Κυριακή θα αναμετρούνταν για την πρωτιά. Όποιος έβγαινε πρώτος έπαιρνε την απόλυτη πλειοψηφία των δημοτικών συμβούλων και οι υπόλοιποι συνδυασμοί μοιράζονταν τις υπόλοιπες έδρες.
Με αυτό το εκλογικό σύστημα είναι μάλλον σίγουρο ότι δεν θα υπάρξουν αυτοδυναμίες, διότι είναι πολύ δύσκολο ένας συνδυασμός να πάρει κατά την πρώτη Κυριακή ποσοστό πάνω από το 50% των ψήφων. Αν συμβεί αυτό, τότε ο συνδυασμός αυτός θα λάβει και την πλειοψηφία των εδρών του δημοτικού συμβουλίου και θα κυβερνήσει τον δήμο με αυτοδυναμία. Επειδή, όμως, με την απλή αναλογική στις εκλογές υπάρχει κίνητρο να συμμετέχουν πολλοί συνδυασμοί, θα είναι πολύ δύσκολο ένας εξ αυτών να πάρει από την πρώτη Κυριακή πάνω από το 50% των ψήφων.
Εδώ τα πράγματα δεν είναι απλά, διότι απαιτούνται πολύ λεπτοί χειρισμοί και συμφωνίες προκειμένου να ισορροπήσει το σύστημα που θα έχει προκύψει από τις εκλογές, αφού πολλοί εκλεγμένοι δημοτικοί σύμβουλοι και από τις άλλες δημοτικές παρατάξεις θα απαιτήσουν δημοτικά αξιώματα, πράγμα που για πρώτη φορά επιτρέπει ο νόμος υπό προϋποθέσεις. Αν τα αξιώματα δοθούν και στις άλλες δημοτικές παρατάξεις με βάση προγραμματική συμφωνία, θα δημιουργηθεί θετικό ισοζύγιο για τον δήμο και τους δημότες. Αν ακολουθηθεί η διαδικασία της συναλλαγής με αντίκρισμα την «καρέκλα» και μόνον, τότε και η πόλη δεν θα ωφεληθεί και η αρχή της απλής αναλογικής θα απαξιωθεί.
Γι’ αυτό και ο ψηφοφόρος, ο οποίος είναι αυτός που στην ουσία καθορίζει τις εξελίξεις, αν θέλει να κυβερνηθεί και να κυβερνηθεί αποτελεσματικά, θα πρέπει να σκεφθεί πολύ προσεκτικά ποιοι θα είναι οι δύο υποψήφιοι δήμαρχοι που θα αναμετρηθούν με την δική του εντολή κατά την δεύτερη Κυριακή.
Για κάθε κοινότητα πάνω από 300 κατοίκους θα εκλέγονται τοπικά συμβούλια και στις κοινότητες κάτω των 300 κατοίκων θα εκλέγεται μόνον πρόεδρος. Και στις δύο περιπτώσεις, και τα τοπικά συμβούλια και οι πρόεδροι θα εκλέγονται σε ξεχωριστή κάλπη από το δημοτικό συμβούλιο. Αυτό σημαίνει ότι ο ψηφοφόρος θα μπορεί να ψηφίσει τον δήμαρχο της αρεσκειάς του και διαφορετικό τοπικό συμβούλιο ή πρόεδρο της κοινότητας που θα είναι της αρέσκειάς του.
Με το προηγούμενο σύστημα θα ψήφιζε τον δήμαρχο που ήθελε και αναγκαστικά και το τοπικό συμβούλιο που θα υπήρχε στον συνδυασμό αυτού του δημάρχου. Αυτή η αλλαγή στον εκλογικό νόμο απελευθερώνει τις κοινωνίες των χωριών και τους επιτρέπει πολύ σωστά να επιλέξουν με άλλα κριτήρια τον δήμαρχό τους και με άλλα κριτήρια τον πρόεδρο της κοινότητας και το τοπικό τους συμβούλιο.
Οι παραπάνω σημαντικές αλλαγές του εκλογικού νόμου για την αυτοδιοίκηση δημιουργούν καινούργια δεδομένα. Η απλή αναλογική επιτρέπει την δημιουργία ενός απολύτως αντιπροσωπευτικού οργάνου για την διοίκηση των τοπικών ζητημάτων και δεν μένει παρά να αποδειχθεί ότι οι αιρετοί που θα το υπηρετήσουν είναι αρκετά ώριμοι, ώστε να αξιοποιήσουν με ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο τις ευκαιρίες που προσφέρει για συνεργασίες, συναινέσεις, αποτελεσματική τοπική διακυβέρνηση.