«Η κοινωνία της διαφάνειας» Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν Εκδόσεις Opera 2015 σελ. 101
Γράφει : Ο Κώστας Τραχανάς
Καμία λέξη δεν διατρέχει περισσότερο τον σύγχρονο δημόσιο λόγο απ’ όσο η λέξη «διαφάνεια». Την επικαλούνται όλοι εμφατικά , κυρίως σε συσχέτιση με την ελευθερία της πληροφόρησης. Το πανταχού παρόν αίτημα για διαφάνεια γιγαντώνεται μέχρι σημείου να αναχθεί σε απόλυτη αξία και σε φετίχ.
Η κοινωνία της διαφάνειας εμφανίζεται ως κοινωνία της θετικότητας.
Σύμφωνα με τον κορεάτη φιλόσοφο Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν, όποιος περιορίζει τη χρήση της διαφάνειας αποκλειστικά σε θέματα διαφθοράς ή ελεύθερης διακίνησης της πληροφορίας, παραγνωρίζει την αληθινή της διάσταση.
Η εμβέλεια της έννοιας «διαφάνεια» αποκαλύπτεται μόνον όταν της αποστερήσουμε το πρόσχημα της «καθαρότητας» και της «δημοκρατικότητας», και αφήσουμε να φανεί η αδιαφανής όψη της, αυτή που συνδέεται με την επιτήρηση και τον έλεγχο. Στη σύγχρονη εν πολλοίς πορνογραφική κοινωνία της επίδειξης του απόκρυφου, όπου όποιος δεν εκτίθεται, απλώς «δεν υπάρχει», η διαφάνεια δεν υπηρετεί την αλήθεια., παράγοντας υπερβολική ποσότητα πληροφορίας, διευκολύνει τον έλεγχο των ανθρώπινων ελευθεριών και την ηλεκτρονική αστυνόμευση.
H διαφάνεια γκρεμίζει την εμπιστοσύνη. Η κοινωνία της διαφάνειας είναι μια κοινωνία της δυσπιστίας και της καχυποψίας. Η ουτοπία της Διαφανής Κοινωνίας έγκειται στην άνευ ορίων επόπτευση. Αυτή η ολοκληρωτική εποπτεία υποβαθμίζει την Διαφανή Κοινωνία σε μια απάνθρωπη κοινωνία του 
ελέγχου. Καθένας ελέγχει καθέναν.
Ο ολοκληρωτικός έλεγχος καταλύει την ελευθερία της δράσης και οδηγεί σε μια ισοπέδωση.
Η κοινωνία της διαφάνειας είναι κοινωνία της πληροφορίας .Όμως η μάζα των πληροφοριών δεν παράγει αλήθεια. Όσο περισσότερη πληροφορία απελευθερώνεται, τόσο επιτείνεται η σύγχυση στον κόσμο. Η υπερπληροφόρηση και η υπερεπικοικωνία δεν φωτίζουν το σκοτάδι…
Η κοινωνία της διαφάνειας επίσης εξοβελίζει κάθε απόσταση…
Ο κόσμος του 18ου αιώνα ήταν ένα θέατρο του κόσμου. Ο δημόσιος χώρος έμοιαζε με θεατρική σκηνή. Η σκηνική απόσταση εμπόδιζε την άμεση επαφή σωμάτων και ψυχών Η επικοινωνία γίνεται μέσα από ιεροτελεστικούς τύπους και σημεία, κι αυτό ελαφρύνει την ψυχή.
Στην σύγχρονη εποχή, η θεατρική απόσταση καταργείται όλο και περισσότερο , υπέρ της οικειότητας. Σήμερα ο κόσμος δεν είναι κανένα θέατρο όπου παριστώνται και διαβάζονται πράξεις και συναισθήματα , αλλά μια αγορά όπου εκτίθενται , πωλούνται και καταναλώνονται οικειότητες. Το θέατρο είναι χώρος παράστασης, ενώ η αγορά , χώρος έκθεσης. Σήμερα , η θεατρική παράσταση δίνει τη θέση της στην πορνογραφική έκθεση…
Σήμερα , ολόκληρος ο πλανήτης εξελίσσεται σε ένα θεόρατο πανοπτικό, εκτός του οποίου δεν υπάρχει κανένας. Γίνεται ολοκληρωτικό. Κανένας τοίχος δεν χωρίζει το εντός από το εκτός. Το Google και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που παρουσιάζονται ως χώροι ελευθερίας, παίρνουν πανοπτικές μορφές. Παραδινόμαστε οικειοθελώς στο πανοπτικό βλέμμα , συνεισφέροντας, εν γνώσει μας, στο ψηφιακό πανοπτικό, με την απογύμνωση και την έκθεσή μας!!!
Ποιος διαφωνεί με αυτές τις διαπιστώσεις του διάσημου φιλόσοφου Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν;
Ο διάσημος κορεάτης φιλόσοφος Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν αναλύει τις διαφορετικές πτυχές της έννοιας «διαφάνεια», εξετάζοντας εννέα κοινωνίες σε ισάριθμα κεφάλαια: την κοινωνία του θετικού, της έκθεσης, του εμφανούς, του πορνό, της επιτάχυνσης, του ενδόμυχου, της πληροφορίας, της αποκάλυψης, του ελέγχου.
Ο Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν (Byung-Chul Han) γεννήθηκε το 1959 στη Σεούλ (Νότια Κορέα). Το 1980 μετοίκησε στη Γερμανία όπου σπούδασε Φιλοσοφία, Γερμανική Λογοτεχνία και Καθολική Θεολογία στο Φράιμπουργκ και στο Μόναχο. Το 1994 έλαβε τον τίτλο του δόκτορα με τη διατριβή του πάνω στο έργο του Χάιντεγκερ. Το 2000 ξεκίνησε την καριέρα του ως καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Βασιλείας. Το 2010 έγινε μέλος του πανεπιστημίου της Καρλσρούης, εντρυφώντας στη Φιλοσοφία του 18ου, του 19ου και του 20ού αιώνα, στην Ηθική, την Κοινωνική Φιλοσοφία, τη Φαινομενολογία, τη Θεωρία του Πολιτισμού, την Αισθητική, τη Θρησκεία, τη Θεωρία των Μέσων Ενημέρωσης και τη Διαπολιτισμική Φιλοσοφία. Από το 2012 διδάσκει Φιλοσοφία και Πολιτισμό στο Πανεπιστήμιο der Kόnste του Βερολίνου. Έχει συγγράψει δεκαέξι βιβλία.
