Asopichos Logo
29-03-2024
Asopichos Logo
126

«Ο Τσονγκλασέ απ’ το πρωί ψάχνει μαλλιά»

< 5 λεπτά
15.06.16 • 05:53
#Tags:

«Ο Τσονγκλασέ απ’ το πρωί ψάχνει μαλλιά» Σ.Καλογερίδου Εκδόσεις Παράξενες μέρες 2016

Γράφει : Η Δήμητρα Σμυρνή - φιλόλογος

Μ’ αυτόν τον τίτλο, που προκαλεί ερωτηματικά, βάφτισε το πρώτο της βιβλίο, μετά από διακρίσεις της σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και συμμετοχές σε συλλογικές εκδόσεις, η Βεροιώτισσα συγγραφέας Σοφία Καλογερίδου.

Και επειδή ο τίτλος είναι συνήθως σημείο αναφοράς ενός βιβλίου, ο συγκεκριμένος τίτλος μπορεί να λειτουργήσει για άλλους ελκυστικά, με τη γοητεία που προκαλεί το παράξενο και για άλλους απωθητικά, με την υποψία του ακατανόητου.

Η Καλογερίδου διακινδύνευσε να συμβεί το δεύτερο, επιμένοντας στον τίτλο, Τσονγκλασεέχοντας επίγνωση της αξίας του βιβλίου της, αλλά και γιατί είναι και η ίδια ίσως         «ανυπότακτη», όπως ανυπότακτες ονομάζει τις ιστορίες του βιβλίου της και τους ήρωές του, που επίμονα ζητούσαν να παραβιάσουν την καταπακτή της μνήμης και να βγουν στο φως.

 

Είκοσι εφτά μικρά διηγήματα, εκδόσεις Παράξενες Μέρες, που ξεκινούν από το ελάχιστο της μισής σελίδας, για να απλωθούν σε περισσότερες, αλλά ποτέ πολλές σελίδες, προκαλούν την ίδια αίσθηση με τα έργα μικρής φόρμας στην Τέχνη. Η ουσία στο μικρό και λίγο.

Το βιβλίο της είναι ένα βιβλίο μνήμης. «Αφιερωμένο στη μάνα μου Μαρία και τη γιαγιά μου Σοφία, που εγκαταβιώνουν στη μνήμη μου» γράφει.
Όμως η μνήμη, όχημα που την οδηγεί στο χθες, λειτουργεί και αντίστροφα, φωτίζοντας συμπεριφορές σημερινές, ζωγραφίζοντας έτσι την ανθρωπογεωγραφία των τελευταίων πενήντα χρόνων.

Οι ήρωές της, που κινούνται στο χώρο της Μακεδονίας και συγκεκριμένα γύρω από τη Βέροια, στα χωριά του Αλιάκμονα – «Τα παιδικά καλοκαίρια τα πέρασα στο μικροσκοπικό χωριό μου, το Μετόχι Ημαθίας, και αν και νιώθω πολίτης του κόσμου, τα χώματα του τόπου αυτού με συγκινούν ιδιαίτερα»- είναι απλοί καθημερινοί άνθρωποι, που περνούν από δίπλα μας χωρίς να τους προσέχουμε ή, το αντίθετο, τους προσέχουμε, γιατί είναι πολύ διαφορετικοί, καθώς ξεφεύγουν από το κοινωνικό status.

Συνήθως οι ήρωες των βιβλίων πλάθονται από τους συγγραφείς τους με έντονα χαρίσματα ή ελαττώματα, ώστε να είναι ελκυστικοί για τον αναγνώστη και να μπορεί να πλεχθεί γύρω τους ο μύθος.
Οι περισσότεροι ήρωες της Καλογερίδου, παρόλο που δεν διαθέτουν ούτε το χάρισμα ούτε το ελάττωμα σε μεγάλο βαθμό, υψώνουν το μπόι τους, με σημαία τη γνησιότητά τους, διεκδικώντας κι αυτοί τη θέση τους στη γραφή.


Πορτρέτα της καθημερινότητας, με γρήγορες και εύστοχες πινελιές, αποτυπώνουν εξωτερικά και κυρίως εσωτερικά χαρακτηριστικά, με μια δύναμη που ξαφνιάζει. Νέοι, γέροι, Σοφ Καλογερίδουπαιδιά, όλες οι ηλικίες έχουν τη θέση τους σ’ αυτό το βιβλίο.

Ο Τσονγκλασέ, που δίνει και το όνομά του στο βιβλίο, ήρωας μόνο μισής σελίδας, δεσπόζει ανάμεσα στα πορτρέτα με την τραγικότητά του, καθώς εμείς οι άλλοι δεν μπορούμε να μπούμε στο δικό του παράξενο κόσμο, τόσο διαφορετικό από το δικό μας τον εκλογικευμένο, χλευάζοντάς τον.

Η Βουλάρα η Τσαπατσουλιστάν, η τρελή που γάβγιζε, ο Σίμος ο κεκές, η «χήρα» ερωμένη, ο «δηλωσίας» θείος, ο άστεγος Νο 134, ο κ. Δημητράκης στο γηροκομείο, η μικρή τσιγγάνα στο ναζιστικό στρατόπεδο… Κι όλοι αυτοί και άλλοι να σχηματίζουν ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό, με τη μοναξιά τους, τα χαμένα όνειρα και τους αγώνες τους, αλλά και με το πάθος τους για τη ζωή, το γέλιο και το κλάμα τους, τα σωστά και τα λάθη τους.
Όλοι όμως καθαγιάζονται μέσα από τις συνθήκες που τους οδήγησαν στις πράξεις τους, αφού η δημιουργός τους πάντα πίσω από το «έτσι» ψάχνει το «γιατί».
Οι ήρωές της είναι τόσο ζωντανοί, ώστε κάποιοι απ’ αυτούς θα άντεχαν και σε μια θεατρική ή σπονδυλωτή κινηματογραφική διασκευή, δημιουργώντας ένα παράλληλο σύμπαν.
Μια τοιχογραφία των απλών καθημερινών ανθρώπων, φτιαγμένη από τα χρώματα της αλήθειας και της έμπνευσης.

Η αφήγηση της πολλές φορές χρησιμοποιεί το πρώτο πρόσωπο, προσδίδοντας μια ιδιαίτερη αμεσότητα, καθώς ο αφηγητής, ο σημερινός Έλληνας, βλέπει μέσα από το παράθυρο της μνήμης την ποντιακή του οικογένεια με τον αυθορμητισμό της, τη γενναιοδωρία, τα πείσματα και τις παραξενιές της, που έπλασε αυτόν, νοσταλγικό παρατηρητή του χθες αλλά δυστυχώς και άπραγο παρατηρητή του σήμερα.

Όταν η αφήγηση μετατρέπεται σε τριτοπρόσωπη, μπορεί να φαίνεται πως αντανακλά αφηγήσεις άλλων, περνά όμως από το ίδιο φίλτρο της ματιάς της πεζογράφου, που την αφομοιώνει με την πρωτοπρόσωπη έτσι, ώστε να μην ξεχωρίζεις πού ξεκινούν τα αυτοβιογραφικά στοιχεία και πού τελειώνουν.
Ο διάλογος, όπου χρησιμοποιείται, κερδίζει τον αναγνώστη , καθώς κυλά με φυσικότητα, χτίζοντας στέρεα τους χαρακτήρες.

asopichos efimerida viotia clip
Asopichos Logo white
Θέλοντας να αποδώσουμε τιμή στον πρόγονό μας, τον Ορχομένιο Ολυμπιονίκη δώσαμε το όνομά του στη προσπάθειά μας. Μέγιστη τιμή και βαριά κληρονομιά την οποία θα προσπαθήσουμε να υπερασπιστούμε. Ονομάσαμε Ασώπιχο την ιστοσελίδα μας γιατί ο Ολυμπιονίκης, ανήκει σε όλους, όπως και η ιστοσελίδα μας. Γιατί η αλήθεια και η ενημέρωση χρειάζονται μεγάλη προσπάθεια, είναι ένας συνεχής αγώνας δρόμου…

Ακολουθήστε μας

menu-circle