Asopichos Logo
29-03-2024
Asopichos Logo
97

"Ποίηση και αλήθεια"

< 8 λεπτά
29.11.18 • 21:15
#Tags:

«Ποίηση και αλήθεια (άποψη)-Ένας μονόλογος για τα ποιήματα της Αναστασίας Κόκκινου» Δ.Κατσαφάνας Εκδόσεις Κουκκίδα 2018 σελ. 102

Γράφει : Ο Κώστας Τραχανάς

Το βιβλίο αυτό περιέχει κείμενα που έρχονται να προσεγγίσουν την ποίηση της Αρτινιάς Αναστασίας Κόκκινου.

Πρόκειται για ένα ποιητικό  αναστοχασμό σε μια εποχή ταχύτητας και εικόνας. Είναι μια κατάθεση ψυχής. Η εσωτερική ανάγκη  έκανε τον Δημήτρη Κατσαφάνα  να εκφραστεί για τα ποιήματα της  Αναστασίας Κόκκινου.

Μια κριτική,  λογοτεχνική προσέγγιση. Μια πρόσβαση –διείσδυση στο ποιητικό σώμα της Αναστασίας Κόκκινου. Είναι μια επικοινωνία με τα ποιήματά της , αν όχι το μυστικό πλησίασμα που επιχειρεί ένας μοναχικός άνθρωπος προς το δημιούργημα ενός άλλου, επίσης μοναχικού-τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της ποιητικής του λειτουργίας –ανθρώπου. Πρόκειται για ένα εσωτερικό μονόλογο μιας ευαίσθητης ψυχής, εσωτερική ψυχή την ονομάζουν.

Πώς μπορούν αυτά τα ελάχιστα κείμενα του Δημήτρη Κατσαφάνα  ν΄ αντέξουν μέσα στον ανήλεη «πολιτιστικό» βομβαρδισμό μιας κοινωνίας παραδομένης στη διασκέδαση, στη βιτρίνα του θεαθήναι , σε πόζες λάιφ στάιλ, αλλά στο βάθος φοβισμένης, συντηρητικής και ανίκανης για οτιδήποτε ουσιαστικό στη σκέψη και στις σχέσεις ; Οι περισσότεροι ζουν ένα διαρκές δήθεν, υποθέτοντας πως όντας ινφορματισμένοι, είναι και επαρκείς κριτές. Ο συγγραφέας και η ποιήτρια δεν ανήκουν στην κατηγορία  των βολεμένων , ούτε έχουν τις προσωπικές διασυνδέσεις και «άκρες» που θα κάνουν πιο εύκολα τα πράγματα ώστε να φτάσει το κριτικό και ποιητικό τους έργο  στο κοινό.

Το «Ποίηση και αλήθεια» αποτελεί μια σημαντική προσφορά,  τόσο στους φίλους της ποίησης , αφού θα έχουν τη δυνατότητα να ανατρέχουν  στα καλύτερα ποιήματα της Αναστασίας Κόκκινου από τις τρεις ποιητικές της συλλογές : «Σημεία κι Επιφάνειες»(1986) «Το μέτωπο» (1992) και «Μαθητεία» (2013), ξεφυλλίζοντας ένα εύχρηστο τομίδιο , όσο και στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό , το οποίο θα μπορέσει να επικοινωνήσει , άκοπα, με ποιήματα καταξιωμένα μέσα στο χρόνο και τον ποιοτικό χώρο. Και, ποιος ξέρει, ίσως αυτή η επικοινωνία να αποτελέσει το ερέθισμα για τη δημιουργία μιας ουσιαστικότερης σχέσης με την ποίηση. Την ποίηση της  Αναστασίας Κόκκινου.

ποιηση και αληθεια 1Η ποίηση δεν είναι εσώκλειστη και αυτοαναφερόμενη, δεν είναι μια ιδιωτική υπόθεση, ένας τρόπος βολικής διαφυγής από τα όσα πικρά και απογοητευτικά ανθρώπινα. Είναι ένας τρόπος συμπλοκής με την πραγματικότητα.

Η κριτική προσέγγιση του συγγραφέα θα σας κάνει να πάρετε μια πρώτη γεύση ούτως ώστε να καταλάβετε εάν αξίζει τα χρήματα και κυρίως τον χρόνο σας. Θα μάθετε πολλά για τα ποιήματα της Αναστασίας Κόκκινου θα σας δώσει χαρά , αλλά και θα εμπλουτίσει τις απόψεις και τις σκέψεις σας επάνω στην ποίηση.

Το «Ποίηση και αλήθεια» σίγουρα είναι ένα δύσκολο βιβλίο , αλλά είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία που διαβάσαμε τελευταία. Όταν φτάσει κανείς στο τέλος του βιβλίου έχει την αίσθηση ότι μίλησε και άκουσε την εκ βαθέων εκμυστήρευση ενός ακέραιου ανθρώπου με πολλή καλοσύνη στην ψυχή αλλά και ήθος , ευγένεια , παιδεία και πολλές άλλες αρετές.

Μια ρέουσα απλή γραφή , καθόλου εξεζητημένη , αλλά αβίαστη και αυθόρμητη.

Διαβάζοντας την κριτική του συγγραφέα θα είναι περίπου σαν να έχετε διαβάσει τα ποιήματα της Αναστασίας Κόκκινου και σίγουρα τα γραφόμενα  του θα αποτελέσουν εφαλτήριο στοχασμών.

Δείγμα γραφής:

Χορός στο χιόνι

…..

Δεν άντεχε το μαύρο

ούτε τα σκούρα νυφικά

που΄  ταν στις μέρες της.

Η γιαγιά μου ποτέ δεν κατάλαβε

πώς την πάντρεψαν.

Κατάλαβε όμως πώς πέθανε.

Γι΄ αυτό στο ξόδι της

ήταν όλα κατάλευκα.

Πέθανε μέσα στο άπλετο φώς , σε μια φύση κατάλευκη από τα χιόνια. Όλα τα δημιουργήματα του Έλληνα , από την αρχαιότητα μέχρι και το δημοτικό μας  τραγούδι , μα και σήμερα, κατά περίπτωση, είναι ανοιχτά στον κόσμο , όλα είναι φωτεινά , λέξεις , ποίηση, τέχνη, φιλοσοφία, επιστήμη, όλα είναι φερμένα στο φώς, στο φυσικό και στο πνευματικό , ποτέ στο σκοτεινό, το άσχετο με τον κόσμο τούτο.

Τι είναι κείνο που διακρίνει το πνεύμα το ελληνικό από κάθε τι που προϋπήρξε ; αναρωτιέται η Έντιθ  Χάμιλτον. «Να χαίρεσαι τη ζωή , να βρίσκεις όμορφο τον κόσμο κι άξιο να τον ζεις. Στην αρχαία ελληνική γραμματεία υπάρχει τόση πίκρα , όση και η χαρά, γιατί ξέρανε ότι γλυκόπικρη είναι η ζωή και έχει δύο όψεις. Χέρι-χέρι πορεύονται ο πόνος με την ηδονή. Οι αποχαυνωμένοι ούτε πόνο μπορούν να νοιώσουν ούτε χαρά. Γκρίζα δεν είναι ποτέ τα χρώματα μέσα στην ελληνική γραμματεία : ή θα τα βρεις ολόμαυρα ή πάλλευκα κι ολόχρυσα και γαλανά και πορφυρά…» Πώς να μην έχει η τραγωδία και η κωμωδία την Ελλάδα για πατρίδα της ; Η γιαγιά, βέβαια, δεν είναι αρχαία ελληνίδα , είναι το καινούργιο κύτταρο όπου ριζώνει το «χριστιανικό» στοιχείο , αλλά συνυπάρχει με το «παγανιστικό», δηλαδή το «μυστικό» φως συνυπάρχει με το φυσικό φως , συμβιώνει με το φως του ήλιου που όλα τα κάνει διάφανα στην ελληνική φύση.

Θυμίζω εδώ πρόχειρα τον Ομηρικό ήρωα από την Ιλιάδα. Τα πάντα στη φοβερή μάχη τα σκεπάζει ο κουρνιαχτός, που σηκώθηκε και έκρυψε το φως του ήλιου. Ο ήρωας φωνάζει την έσχατη ώρα : «Δία, σαν δεν γίνεται αλλιώς κι είναι βουλή σου να πεθάνουμε , δώσε μας τουλάχιστον το θάνατο μέσα στο φως». Δεν άντεχε ο έλληνας να πεθάνει μέσα στη σκοτεινιά. Δεν άντεχε το μαύρο η ηπειρώτισσα γιαγιά. Και συνειδητοποίησε το θάνατο , τον δικό της θάνατο που της άρμοζε : Όπως τον ήθελε μέσα στο φως , στο πάλλευκο , το χαρούμενο φως.

Σήμερα όμως «οι άνθρωποι» , λέει ο Ζιντ «πεθαίνουν και δεν είναι ευτυχισμένοι». Και κάτι χειρότερο : οι άνθρωποι σήμερα δεν πεθαίνουν. Εξαφανίζονται. Σημείο των καιρών και τούτο. Ο καταναλωτικός άνθρωπος της εποχής μας , προσηλωμένος στα απατηλά είδωλα, δεν έχει καιρό. Έχει πολλά άλλα πράγματα να κάνει στην επιφάνεια της ζωής. Χάνεται μέσα στον απρόσωπο κόσμο. Αποφεύγει να ιδεί κατάματα την πραγματικότητα του θανάτου, να συνειδητοποιήσει τα όριά του και να πάρει ένα βαθύτερο νόημα η ζωή του. Κι ο Σεφέρης με τη σειρά του , έπειτα από τόσα ερείπια , φτάνει στο δραματικό σημείο να εκστομίσει τούτη την καταπληκτική και γεμάτη παράλογα μυστικά νοήματα ερώτηση:   «Θα μπορέσουμε να πεθάνουμε κανονικά   ; »

Πυκνή σε νοήματα ποίηση της Αναστασίας Κόκκινου , πυκνή σε λέξεις και σύμβολα γραφή. Ποίηση γνήσια , με εκφραστική δύναμη και λυρική ποιότητα .Αναδύεται ένα ήθος αυτοκυριαρχίας. Στα ποιήματα  δεν υπάρχει λεξιθηρία , δεν υπάρχουν στολισμένες λέξεις και πομπώδεις, φράσεις που να δείχνουν κατάδηλα την προσπάθεια να θεωρηθεί ποιητής αυτός που τα γράφει. Η Κόκκινου δεν έχει ανάγκη να κάνει παρόμοιες προσπάθειες, είναι ποιήτρια. Ποίηση στην ουσία , στο περιεχόμενο και όχι στη βιτρίνα.

Διάβασα την κριτική του Δημήτρη Κατσαφάνα και ξαναδιάβασα τα ποιήματα της Αναστασίας Κόκκινου και σκέφτηκα , ξανασκέφτηκα πολλά. Αυτό είναι το νόημα της ποίησης  να σε κάνει να ξεφύγεις από τα καθημερινά , από τα τετριμμένα και να σε ανεβάσει στη σφαίρα της διανόησης , στη σφαίρα της φαντασίας και των ενδόμυχων προβληματισμών.

Η γλώσσα , το συνταίριασμα των πολύ προσεκτικά επιλεγμένων λέξεων και το συναίσθημα , αποτελούν τα μεγάλα ατού αυτών των ποιητικών  συλλογών της Αναστασία Κόκκινου.

Ένα υπέροχο βιβλίο που ακράδαντα πιστεύω ότι πρέπει να το διαβάσουν όλοι.

Ο Δημήτρης Κατσαφάνας επιμένει ν΄ αντιστέκεται ποιοτικά χωρίς υποχωρήσεις . Και επιμένει ακόμα.

Ο Δημήτρης Κατσαφάνας γεννήθηκε στην Παλαιοπαναγιά Λακωνίας (1928). Μέχρι σήμερα ζει και εργάζεται στη Σπάρτη, την οποία δεν θέλησε ποτέ να εγκαταλείψει. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, δίδαξε σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης και διετέλεσε διαδοχικά Κατσαφανας 1Γυμνασιάρχης, Λυκειάρχης και Προϊστάμενος Διεύθυνσης Μέσης Εκπαίδευσης. Είναι ενεργό μέλος της "Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών" και του Φιλολογικού Συλλόγου "Παρνασσός".
Παράλληλα προς το διδακτικό του έργο, τη σκέψη του απασχόλησε ο σύγχρονος φιλοσοφικός στοχασμός και η ιστορικότητα των Ελλήνων.

Το συγγραφικό του έργο αποκρυσταλλώνεται σε μια σειρά βιβλίων, όπως  : «Ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, ο μεγάλος Μυστικός του Βυζαντίου –γνήσια ποιητική πνοή (Βραβείο Πανεπιστημίου Αθηνών), «Το πνεύμα του Μυστρά», «Το Πριγκηπάτο του Μορέως» , «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιουνγκ, Για την καλύτερη κατανόηση του ανθρώπου», «Το πρόβλημα της αλήθειας εις τον Πλάτωνα και ο Μάρτιν Χάϊντεγγγερ» κ.α.

Η Αναστασία Κόκκινου γεννήθηκε στην Άρτα το 1964. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και Μουσική στην Αθήνα. Υπηρέτησε ως μουσικός σε Γυμνάσιο της Άρτας, και , με τριετή απόσπαση , στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων .Κατόπιν , εκπόνησε τη διδακτορική της Διατριβή στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών. Προ πολλού υπηρετεί στο Μουσικό Σχολείο Σπάρτης.

asopichos efimerida viotia clip
Asopichos Logo white
Θέλοντας να αποδώσουμε τιμή στον πρόγονό μας, τον Ορχομένιο Ολυμπιονίκη δώσαμε το όνομά του στη προσπάθειά μας. Μέγιστη τιμή και βαριά κληρονομιά την οποία θα προσπαθήσουμε να υπερασπιστούμε. Ονομάσαμε Ασώπιχο την ιστοσελίδα μας γιατί ο Ολυμπιονίκης, ανήκει σε όλους, όπως και η ιστοσελίδα μας. Γιατί η αλήθεια και η ενημέρωση χρειάζονται μεγάλη προσπάθεια, είναι ένας συνεχής αγώνας δρόμου…

Ακολουθήστε μας

menu-circle