Τρυφερό, αληθινό, συγκινητικό, διαυγές, ιδιοφυές και τεκμηριωμένο , το «Τέλος του τέλους της Γης» είναι μια ευπρόσδεκτη ανάσα αισιοδοξίας και λογικής.
«Το τέλος του τέλους της Γης» Τ. Φράνζεν Εκδόσεις Ψυχογιός 2020 σελ. 295
Γράφει : Ο Κώστας Τραχανάς
Η συλλογή αυτή περιέχει 17 μικρά , έξοχα δοκίμια.
Τα δοκίμια είναι μια προσωπική και υποκειμενική μικροαφήγηση. Το προσωπικό δοκίμιο είναι το ουσιαστικό σύστημα έντιμης αυτοεξέτασης και η επίμονη ενασχόληση με ιδέες. Το να γράφεις ή να διαβάζεις ένα δοκίμιο δεν αποτελεί τον μοναδικό τρόπο να σταθείς και να αναρωτηθείς ποιος είσαι αληθινά και τι μπορεί να σημαίνει η ζωή σου , πάντως είναι ένας τρόπος.
Τα βαθυστόχαστα αυτά δοκίμια του διάσημου Αμερικανού μυθιστοριογράφου Τζόναθαν Φράνζεν, περιλαμβάνουν διάφορα θέματα , τα κεντρικά θέματα όμως είναι η λογοτεχνία και τα πουλιά και το βιβλίο αυτό είναι ένα παθιασμένο μανιφέστο και για τα δύο.
Αναρωτιέται ο συγγραφέας : «Γιατί είναι σημαντικά τα πουλιά;», «Είναι εγωιστικό που ο συγγραφέας είναι πτηνοδίφης και παρατηρητής πουλιών , που ενδιαφέρεται πιο πολύ για τα πουλιά στο παρόν παρά για τους ανθρώπους στο μέλλον; », «Τι ήταν οι αετοί και οι κόνδορες που σκοτώνονταν από τις ανεμογεννήτριες συγκρινόμενοι με τις επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης των θαλασσών στα φτωχά έθνη; ».
Άλλα θέματα του βιβλίου «Το τέλος του τέλους της Γης» είναι η κλιματική αλλαγή και η υπερθέρμανση του πλανήτη, που είναι απειλή όχι μόνο για τον άνθρωπο αλλά και για τα πουλιά, τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, την αποδάσωση, την εντατική γεωργία, την εξάντληση των αλιευτικών πεδίων και των υδροφορέων, την μόλυνση που επιφέρουν τα παρασιτοκτόνα και τα πλαστικά, τα εκατοντάδες εκατομμύρια ωδικά πτηνά και μεγάλα αποδημητικά πουλιά που σκοτώνονται στη Μεσόγειο και τις χιλιάδες χήνες που ξεχειμωνιάζουν και εξοντώνονται στις πεδιάδες της Αλβανίας, οι στοχασμοί του συγγραφέα 
για τα θαλασσοπούλια της Νέας Ζηλανδίας μέχρι τους αθέατους σκοτωμούς των τεράστιων άλμπατρος από τις τράτες , την National Audubon Society μια ακτιβιστική οργάνωση που μάχεται ενάντια στο αναίτιο μακέλεμα των πουλιών και στην θανάτωση των ερωδιών για το φτέρωμά τους, ένα σαφάρι και μια παρατήρηση αφρικανικών πουλιών στην Ανατολική Αφρική, ένα ταξίδι στην Ανταρτική και η παρατήρηση του σπουδαιότερου πουλιού στον κόσμο ενός Αυτοκρατορικού Πιγκουίνου, το οικολογικό βιβλίο «Σιωπηλή Άνοιξη» της Ρέιτσελ Κάρσον, το βιβλίο «Ολομόναχοι μαζί» της Σέρι Τερκλ, που είναι μια καταδικαστική έκθεση σχετικά με τις ανθρώπινες σχέσεις στην ψηφιακή εποχή και τον θάνατο της συνομιλίας μέσα στην οικογένεια, την φιλία του Φράνζεν με τον συγγραφέα του διάσημου βιβλίου «Κεντρική Ευρώπη» Μπιλ Βόλμαν, την βαθιά εκτίμηση του Φράνζεν για τη συγγραφέα Ίντιθ Γουόρτον, γνωστή από το γενναιόδωρο μυθιστόρημά της «Τα χρόνια της αθωότητας», το βιβλίο «Καθημερινοί» της μπαργούμαν Σάρα Στόλφα ,που περιέχει σαράντα φωτογραφίες καθημερινών ανθρώπων της Φιλαδέλφειας, τον Αμερικανικό εφιάλτη της 13/9/2001 και τέλος την κλιματική αποκάλυψη που έρχεται και που πρέπει να σταματήσουμε να προσποιούμαστε .
Ο Τζόναθαν Φράνζεν διατυπώνει στα προκλητικά του δοκίμια βαθιές αλήθειες με λεπτότητα και χάρη.
Θέτει ο συγγραφέας ένα βασικό ερώτημα : «Πώς μπορούμε να βρούμε νόημα στις πράξεις μας, όταν ο κόσμος δείχνει να οδεύει προς το τέλος του ; …
Σύντομα μικρά διαμαντάκια σπάνιας αρτιότητας ,που σφύζουν, σαν ανοιχτή πληγή.
Τρυφερό, αληθινό, συγκινητικό, διαυγές, ιδιοφυές και τεκμηριωμένο , το «Τέλος του τέλους της Γης» είναι μια ευπρόσδεκτη ανάσα αισιοδοξίας και λογικής.
Ο ΤΖΟΝΑΘΑΝ ΦΡΑΝΖΕΝ γεννήθηκε στο Ιλινόι το 1959 και μεγάλωσε στα προάστια του Σεντ Λούις. Αποφοίτησε από το Κολέγιο Σουάρθμορ το 1981, σπούδασε με υποτροφία στο 
Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και κατόπιν εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, σε σεισμολογικό εργαστήριο. Σήμερα ζει στη Νέα Υόρκη. Η συγγραφική ιδιοφυΐα του αναγνωρίστηκε από την πρώτη κιόλας εμφάνισή του στα αμερικανικά γράμματα, αλλά η καθιέρωση και η μεγάλη επιτυχία ήρθε με το τρίτο του μυθιστόρημα, «ΟΙ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ». Στη συνέχεια, ο Φράνζεν απέσπασε ποικίλες διακρίσεις και, τελικά, τιμήθηκε με το σπουδαιότερο λογοτεχνικό βραβείο της Αμερικής, το National Book Award.
