Από τους Crazy Boy’s στο "Σούσουρο" και τώρα στη σύνθεση
Χωρίς Ζωγράφο εκδήλωση δε γίνεται!
Όσο υπερβολικό και αν ακούγεται αυτή είναι η πραγματικότητα. Όταν μια οικογένεια αποτελείται από τρεις, τουλάχιστον, γενιές μουσικών είναι δυνατόν να λείπει ένας Ζωγράφος από κάποιο μουσικό σχήμα και εκδήλωση;
Ε δεν γίνεται! και δεν γίνεται βέβαια να λείπει η παρουσία τους στο asopichos.gr ώστε να γνωρίσουμε καλύτερα αυτή την οικογένεια που πάνω από μισό αιώνα προσφέρει στα μουσικά δρώμενα της πατρίδας μας.
Ήταν ένας στόχος που γίνεται πραγματικότητα. Να παρουσιάσουμε τη μουσική οικογένεια των Ζωγράφων. Πολλές φορές τα αυτονόητα λειτουργούν ως άλλοθι για να ριχθούν στη λήθη…
Η αρχή γίνεται σήμερα από τον Χρήστο Ζωγράφο τον ηλικιακά και εν ζωή μεγαλύτερο της… δυναστείας.
Αργός και ήπιος λόγος που έρχεται σε αντίθεση με το κοφτερό μυαλό και την διαπεραστική ματιά του. Τον συνάντησα στο ησυχαστήριό του όπου ζει τα τελευταία χρόνια, έξω από τον Ορχομενό (σ.σ. Πύργος) όπου έχει δημιουργήσει ένα μικρό αγρόκτημα με το οποίο ασχολείται φροντίζοντάς το με την αγαπημένη του Χαρούλα.
Ο Χρήστος, χαμηλών τόνων, αποφεύγει τη δημοσιότητα. Ομολογώ πως για να φτάσουμε στην σημερινή συνάντησή μας πέρασαν σχεδόν δύο χρόνια υπομονής…
Κλασική η πρώτη ερώτηση, για να γίνει η αρχή και να κυλήσει η κουβέντα.
Μια κιθάρα η αιτία
Χρήστο, πως άρχισες να ασχολείσαι με τη μουσική; Ποιο ήταν το ερέθισμα;
Όλα ξεκίνησαν από μια κιθάρα που υπήρχε στο σπίτι. Την είχε αγοράσει ο αδερφός μου ο Αλέκος ο οποίος είχε επηρεαστεί από τον παππού μας που ήταν ψάλτης και συνέχισε κι αυτός να ψέλνει αλλά έπαιζε και κιθάρα. Σε ένα ρεσιτάλ κιθάρας που είχε γίνει στον κινηματογράφο «Έλλη» στον Ορχομενό, έπαιζε ο κιθαρίστας Φάμπας ή Γαλάτης δεν μπορώ ακριβώς να θυμηθώ. Γνωρίστηκαν εκεί με τον αδερφό μου τον Αλέκο και του έδωσε την κιθάρα η οποία ήταν κατασκευασμένη από τους «αδελφούς Παναγή». Η κιθάρα αυτή υπάρχει ακόμη την έχουν τα ανίψια μου στην Αθήνα.
Crazy Boy’s και Ideals
Η κιθάρα λοιπόν ήταν η πρόκληση και άρχισα να παίζω σιγά- σιγά. Πολλοί συμμαθητές μου πήγαιναν στη Φιλαρμονική ενώ εκείνη την εποχή ήταν μόδα τα μουσικά γκρουπ και έτσι αποφασίσαμε κι εμείς να κάνουμε ένα γκρουπ.
Κώστας Ζαννιάς (Γιουλ), Γιώργος Πουρνάρας, Πέτρος Τζορμπατζόγλου, Χρήστος Ζωγράφος
Πότε έγινε αυτό;
Στα μέσα της δεκαετίας του ’60.
Πως το ονομάσατε;
Crazy Boy’s
Ποια ήταν τα μέλη;
Νίκος Παπασταύρου, Γιώργος Πουρνάρας, ο αείμνηστος Κώστας Ζαννιάς (Γιούλ), Κώστας Θεοχάρης και Χρήστος Ζωγράφος. Μαζευόμαστε και κάναμε πρόβες ενώ παίξαμε σε κάποιες χοροεσπερίδες σε μαγαζιά του Ορχομενού. Στη συνέχεια δεχτήκαμε πρόταση και εμφανιστήκαμε στην Πλάκα στην ταβέρνα «Αμβροσία» εκεί παίζαμε ροκ αλλά και ελληνικά. Μετά από λίγο καιρό υπήρξε διάσπαση στο γκρουπ και δημιουργήθηκε νέο.
Και το όνομα αυτού;
Ideals.
Με μέλη του γκρουπ;
Πέτρος Τζορμπατζόγλου, Βαγγέλης Παπαλουκάς, Γιάννης Κουτρίδης, Μίμης Βαγενάς και Χρήστος Ζωγράφος.
Είχε επιτυχία;
Παίξαμε σε χοροεσπερίδες στον Ορχομενό.
Στη συνέχεια εγώ έφυγα για την Αθήνα και πήγα σε σχολή Ραδιοτεχνικών. Εκεί παράλληλα ασχολήθηκα πάλι με την κιθάρα, συμμετείχα σε ένα γκρουπ όπου εκτός από κιθάρα έπαιξα και μαντολίνο. Υστερα πήγα στο Ωδείο αλλά δεν με ικανοποιούσε και συνέχισα να παίζω και να εξασκούμαι από μόνος.
Δύσκολη η επιβίωση εκείνη την εποχή όπως και με τη μουσική για να αποκατασταθείς. Υπήρξαν προτάσεις για δουλειά σε διάφορα μαγαζιά αλλά δεν μπορούσα το νυχτοκάματο.
Νίκος Παπασταύρου, Γιώργος Πουρνάρας, Κώστας Ζαννιάς (Γιουλ), Χρήστος Ζωγράφος
Κώστας Ζαννιάς, Χρήστος Ζωγράφος, Γιώργος Πουρνάρας, Νίκος Παπασταύρου, Δημήτρης Ζαννιάς
Ο Στρατός και το μπουζούκι
Ο Χρήστος μετά την περιπλάνησή του στην Αθήνα έφτασε σε ηλικία που έπρεπε να πάει φαντάρος.
Παρουσιάστηκα στο ΚΕΒΟΠ και επειδή έπαιζα κιθάρα με έβαλαν στην ορχήστρα του στρατού. Στον διοικητή μου άρεσε πολύ η μουσική. Έμεινα τρεις μήνες στο ΚΕΒΟΠ και μετά με έστειλαν στον Έβρο. Εκεί υπήρχε ένα μπουζούκι και άρχισα να παίζω. Έτσι προέκυψε και το μπουζούκι στη ζωή μου.
Μετά τον Στρατό γύρισα στον Ορχομενό. Οι Crazy Boy’s υπήρχαν ακόμη και εμφανιζόντουσαν στη «Χαβάη» στη Λιβαδειά.
Με τα ίδια μέλη;
Ναι οι πρώτοι και είχε προστεθεί ένα νέο μέλος ο Δημήτρης Ζαννιάς. Μου έκαναν πρόταση να παίξω μαζί τους. Η «Χαβάη» ήταν ντισκοτέκ αλλά κάθε Σάββατο είχε ζωντανή μουσική και εμφανιζόμασταν εμείς. Εκτός από ροκ παίζαμε και ελληνικά οπότε εγώ έπαιζα και μπουζούκι.
Ποια εποχή γίνονται αυτά;
Μετά την μεταπολίτευση περίπου το 1978. Τότε ο ιδιοκτήτης της «Χαβάης» (σ.σ. Παναγιώτου) μου είπε ότι είχε ακούσει για έναν πολύ καλό τραγουδιστή από τον Ορχομενό, τον Μπάμπη Μάνεση. Μου είπε λοιπόν να του μιλήσω και να του προτείνω να συνεργαστούμε. Τον Μπάμπη δεν τον γνώριζα, είναι και μικρότερός μου, τον βρήκα και του ζήτησα να συναντηθούμε. Σημείο συνάντησης ήταν το δισκάδικο του Σπύρου Ζαννιά όπου εκεί πηγαίναμε για να γράψουμε κασέτες, ηχογραφήσεις κλπ. Συζητήσαμε με τον Μπάμπη και τον έπεισα. Έτσι άρχισε μια μεγάλη φιλία και συνεργασία.
Δουλέψαμε μαζί περίπου τρία χρόνια εκεί στη Χαβάη.
Το «Σούσουρο»
Αυτή την εποχή υπήρχε ένα μαγαζί, το Bella Luna το οποίο έκλεισε. Αυτή ήταν η αιτία που έπεσε η ιδέα να κάνουμε ένα δικό μας μαγαζί. Εκτός από τον Μπάμπη είχα γνωρίσει έναν ακόμη κιθαρίστα που παίζαμε μαζί στη «Χαβάη» τον Μουστάκα.
Σε ποια εποχή βρισκόμαστε τώρα;
Είμαστε στο 1981. Πραγματικά κάναμε δικό μας μαγαζί και το ονομάσαμε «Σούσουρο». Ιδρυτές και ιδιοκτήτες ήμασταν εγώ, ο Κώστας Ζαννιάς (Γιουλ), ο Μουστάκας και ο Μπάμπης Μάνεσης. Στη συνέχεια αποχώρησαν οι Μουστάκας και Ζαννιάς και έμεινα εγώ με τον Μπάμπη.
Στο «Σούσουρο» εμφανίστηκαν κατά καιρούς εκτός από εμάς τους ιδιοκτήτες (Ζωγράφος, Μάνεσης), ο Κώστας Ζαννιάς (Γιουλ), ο Μουστάκας, η Ντίνα Καλατζή, ο Βασίλης Τσαγαλάς, ο Αργύρης Καρβούνης, η Βαγγελιώ Μάνεση, ο Θανάσης Μερτζάνης, ο Νίκος Χήνας, ο Λουκάς Χαρίσης, ο Γιώργος Ζαννιάς (Νιανιούρης), Γιώργος Καραΐσκος, και ας με συγχωρήσουν κάποιοι άλλοι φίλοι που δεν μπορώ να τους θυμηθώ
Το «Σούσουρο» γνώρισε τεράστια επιτυχία όπως επίσης και ως ομώνυμο γκρουπ. Δώσαμε πάρα πολλές συναυλίες σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 'Σούσουρο" ήταν συνώνυμο της διασκέδασης και των πολιτιστικών εκδηλώσεων για πολύ μεγάλο διάστημα. Συμβάλλαμε στα πολιτιστικά δρώμενα της πατρίδας.
Η φήμη σας ξεπέρασε τα στενά όρια της περιοχής…
Ναι φυσικά είχαμε γίνε γνωστοί σε πολλά μέρη. Ερχόντουσαν να μας ακούσουν πολλοί καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργαστήκαμε. Στο πρώτο μέρος του προγράμματος εμφανιζόντουσαν οι καλεσμένοι μας και στο δεύτερο εμείς.
Μεταξύ αυτών των σπουδαίων καλλιτεχνών που εμφανίστηκαν στο «Σούσουρο» ήταν: Μανώλης Ρασούλης, Βασίλης Λέκκας, Γιάννης Σπάθας, Μελίνα Κανά, Λιζέτα Καλημέρη, Σωκράτης Μάλαμας, Ορφέας Περίδης, Ράνια Γκικοπούλου, Δημήτρης Κοντογιάννης και άλλοι που δεν μπορώ τώρα να θυμηθώ. Όλοι τους πολύ καλοί ως καλλιτέχνες και άνθρωποι αλλά θέλω να ξεχωρίσω τον Μανώλη Ρασούλη και τον Ορφέα Περίδη . 
Συναυλία στην Ουγγαρία
Πόσα χρόνια ήταν το «Σούσουρο»
Από το 1981 μέχρι το 2003.
Το ταξίδι λοιπόν στο Σουσουρο σταμάτησε το 2003. Δεν θα μπορούσατε να συνεχίσετε;
Ήταν αρχικά η κόπωση, 22 χρόνια δουλεύαμε αλλά υπήρξαν και άλλοι παράγοντες όπως πχ τα δεδομένα της εποχής στη διασκέδαση, οι συνήθειες άλλαζαν.
Κάνατε εμφανίσεις σε άλλα κέντρα;
Τα καλοκαίρια παίζαμε στο «Μινόρε» (Αγ Κων/νος) και στο «Λεβέντη». Εκεί (Λεβέντη) ήρθε ο Μάτσας, μας άκουσε και μας πρότεινε να κάνουμε δοκιμαστικά. Πράγματι πήγαμε και θυμάμαι ότι στο διπλανό στούντιο «έγραφαν» τον Θεσσαλονικιό ο Στράτος Διονυσίου με τον Νικολόπουλο. Εμείς δεν παίξαμε δικά μας κομμάτια αλλά διάφορα άλλα, ούτε καν αυτά που είχε ακούσει ο Μάτσας.
Το "Σούσουρο" στο Μινόρε
Παραγωγός μας ήταν ο Μακράκης ο οποίος μας είπε να κάνουμε πάλι προσπάθεια και να παίξουμε δικά μας τραγούδια. Όμως εμείς είχαμε άλλη φιλοσοφία και δεν μπόρεσε να γίνει η συνεργασία... και ο Νικολόπουλος μας είχε προτείνει να μας ακούσει αλλά δεν πήγαμε.
Επίσης είχαμε προτάσεις να εμφανιστούμε στην Αθήνα σε διάφορα μαγαζιά όπως πχ σεζόν στο Green Park.
Θα ήθελα επίσης να πω ότι στο «Μινόρε» ερχόταν ο Μπάμπης Μπακάλης, ο Στέλιος Καζαντζίδης και η μητέρα του η κυρία Γεσθημανή. Ο Στέλιος επίσης μας είπε να πάμε να συζητήσουμε αλλά όπως σας είπα δεν επιδιώξαμε κάτι τέτοιο.
Η Μετά-Σούσουρο εποχή
Όταν τελείωσε το «Σούσουρο» με τι ασχολήθηκες;
Είχα ήδη ανοίξει (1987) κατάστημα με χρώματα, σιδηρικά και άλλα υλικά και πλέον ασχολήθηκα με αυτό.
Δεν άφησα όμως τη μουσική και αφού δεν είχα πια εμφανίσεις σε μαγαζιά ή συναυλίες ήθελα να βελτιωθώ στο μπουζούκι. Έτσι άρχισα να κάνω μαθήματα με δασκάλους τον Μπάμπη Κλεφτογιάννη ο οποίος είναι και οργανοποιός, τον Θόδωρο Παπαγεωργίου (Τσίχλας) και τον Τσιλίκη οι οποίοι μου έμαθαν πολλά μυστικά.
Συνθέσεις
Το διάστημα λοιπόν στην μετασούσουρο εποχή τί άλλο κάνεις;
Εκτός από το να βελτιώνομαι στο μπουζούκι ασχολούμαι με την σύνθεση.
Τι τραγούδια έχετε γράψει;
Τελευταία έγραψα το τραγούδι «στου Κακούργου» σε στίχους του Νίκου Νικολάου με την ευκαιρία της έκδοσης του βιβλίου του Αντώνη Κόντου «Ο Κακούργος – Νίκος Παππάς. Ο ρεμπέτης της Βοιωτίας». Έπαιξα το τραγούδι αυτό στις παρουσιάσεις του βιβλίου στην Αράχωβα και στην Αθήνα.
Ακούστε το τραγούδι του Χρήστου Ζωγράφου
Επίσης έχω παίξει σε παρουσιάσεις του βιβλίου του Δημήτρη Τζουβάλη (σ.σ. «αν δεν τολμήσεις ψευτοζείς») του οποίου να σημειώσω έχω μελοποιήσει στίχους.
Με αυτά λοιπόν ασχολούμαι τώρα. Με ειδικές παρουσιάσεις, συνθέσεις και παράλληλα παίζω και τραγουδάω σε μουσικά αφιερώματα που διοργανώνουν διάφοροι σύλλογοι στον Ορχομενό ή σε άλλα μέρη που με καλούν.
Είμαι στην «Καλλιτεχνική Πορεία» του Ορχομενού, με την οποία δίνουμε διάφορες παραστάσεις-συναυλίες σε διάφορα μέρη στη χώρα μας.
Κυρίως όμως ασχολούμαι με την σύνθεση.
Μουσική οικογένεια
Τα παιδιά ακολουθούν τα μουσικά σας βήματα;
Ναι βέβαια. Ο Δημήτρης έχει σπουδάσει μουσική, είναι πιανίστας, και ο Κώστας παίζει μπουζούκι, με έχει ξεπεράσει. Σε διάφορες παραστάσεις παίζουμε μαζί… είναι πολύ συγκινητικές στιγμές…
Επίσης μουσικοί είναι και τα ανίψια μου, με πρώτο και καλύτερο τον Γιώργο του αείμνηστου αδερφού μου Λευτέρη, πάρα πολύ καλός μουσικός που παίζει επαγγελματικά με διάφορους καλλιτέχνες ενώ και ο γιός του Λευτέρης παίζει και αυτός πιάνο.
Σε μια εκδήλωση παίξαμε τρεις γενιές! Με μαέστρο τον Γιώργο παίζαμε εγώ, ο γιός μου Δημήτρης και ο γιός του Γιώργου ο μικρός Λευτεράκης.
Επίσης και τα άλλα ανίψια, του Αλέκου, είναι μουσικοί, ο Δημήτρης (κιθαρίστας-συνθέτης) και ο Νίκος (ντράμερ), έχουν κυκλοφορήσει δίσκους.
Χρήστος και Λευτέρης Ζωγράφος
Έτσι έκλεισε η συνομιλία μας με τον Χρήστο Ζωγράφο και με την ευχή-πρόταση να μπορέσουμε να κάνουμε μια συναυλία με όλους τους Ζωγράφους στη σκηνή, να Ζωγραφίσουν τη μουσική…
Έχει μέλλον λοιπόν η οικογένεια των Ζωγράφων, οι Ζωγράφοι της Μουσικής για πολλές γενιές θα μας χαρίζουν μελωδίες.
Μπάμπης Ζαννιάς
