Στις 15 Αυγούστου είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της εκκλησίας μας και η μεγαλύτερη Θεομητορική γιορτή του ορθοδόξου εορτολογίου.
Είναι μια μέρα αφιερωμένη στην Παναγία η οποία γιορτάζεται με λαμπρότητα σε πολλές περιοχές της Ελλάδας.
Κι όμως έτσι απλά που λέει και ο λαος μας "Καλή Παναγιά" πολλοί είναι εκείνοι που δεν ξέρουν τι ακριβώς γιορτάζουμε στις 15 Αυγούστου.
Τι γιορτάζουμε στις 15 Αυγούστου
Σύμφωνα με την παράδοση, όταν η Θεοτόκος έμαθε από τον Θεό για τον επικείμενο θάνατό της, ανέβηκε στο όρος των Ελαιών, έναν ορεινό όγκο στα ανατολικά της παλαιάς πόλης της Ιερουσαλήμ, για να προσευχηθεί και να ετοιμαστεί.
Από εκεί ειδοποίησε τους Αποστόλους να είναι έτοιμοι για το γεγονός. Όμως επειδή κατά την ημέρα της κοίμησης (του θανάτου Της) ορισμένοι Απόστολοι δεν βρίσκονταν στα Ιεροσόλυμα, λέγεται ότι μια νεφέλη τους έφερε κοντά Της.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου
Η Παναγία ετάφη στο μνήμα της Γεσθημανής. Τρεις μέρες μετά τον θάνατό Της, το σώμα της ανελήφθη στους ουρανούς, καθώς ο τάφος βρέθηκε άδειος.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου από όλους τους χριστιανούς.
Κοίμηση της Θεοτόκου - Παναγία Σκριπού στον Ορχομενό
Στην πατρίδα μας η Παναγιά γιορτάζεται με ιδιαίτερη λατρεία και αμέτρητοι θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι οι Ιεροί Ναοί αφιερωμένοι στην Θεοτόκο.
Στον Ορχομενό βρίσκεται ένας από τους πιο γνωστούς, ιστορικούς και θαυματουργός Ιερός Ναός, η "Παναγία Σκριπού"
Η μονή της «Παναγίας Σκριπού» της Βοιωτίας, κοντά στον αρχαίο Ορχομενό, περιλαμβάνει το πιο σημαντικό μνημείο από τη σειρά εκκλησιών του τύπου «σταυροειδούς μεταβατικού» στον ελλαδικό χώρο. Ένα ωραιότατο κατακόρυφο ηλιακό ρολόι κοσμεί το ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Μονή. Πιθανότατα ο ναός σχεδιάσθηκε ως ταφικό μνημείο του χορηγού του, του Λέοντα, Πρωτοσπαθάριου της Ανακτορικής φρουράς του Βυζαντινού αυτοκράτορα (873/874 μ.Χ.).
Η Μονή και ο Ναός
Η Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Μονή της «Παναγίας Σκριπούς» βρίσκεται στην ομώνυμη περιοχή στον Ορχομενό της Βοιωτίας, απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο της πόλης και την αρχαία Ακρόπολη του Ορχομενού. Στην ευρύτερη περιοχή ο περιηγητής Παυσανίας (9, 38, 1) μνημονεύει δύο ιερά των Χαρίτων και του Διονύσου, τα οποία δεν έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί, αλλά πρέπει κατά πάσαν πιθανότητα να βρίσκονταν στη θέση όπου το 874 χτίστηκε η Μονή της Παναγίας Σκριπούς. Αυτό άλλωστε μαρτυρούν οι ανασκαφικές εργασίες που απεκάλυψαν εξωτερικά – στον περίβολο του ναού – ένα κτίσμα μυκηναϊκής περιόδου. Επίσης στο εσωτερικό του ναού απεκάλυψαν την ύπαρξη παλαιοχριστιανικού ψηφιδωτού.
Η Μονή της Παναγίας Σκριπούς είναι κτίσμα του 9ου αιώνα και από το αρχικό συνολικό συγκρότημα σήμερα σώζεται μόνον το Καθολικό, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά και στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο, όπως άλλωστε αποδεικνύει το τρισυπόστατο Ιερό Βήμα. Πράγματι, τα δύο ανατολικά πλάγια κλίτη δεν λειτουργούν ως πρόθεση και διακονικό, αλλά σύμφωνα με τις επιγραφές ως παρεκκλήσια των Αγίων Πέτρου και Παύλου «ων Ρώμης βώλαξ ιερήν κόνιν αμφικαλύπτει», κατά το χαραγμένο εκεί εξαιρετικό επίγραμμα.
Ο ναός της Παναγίας Σκριπού της Βοιωτίας, αποτελεί το πιο σημαντικό μνημείο από τη σειρά εκκλησιών του τύπου «σταυροειδούς μεταβατικού» στον ελλαδικό χώρο και είναι το μεγαλύτερο και πολυτελέστερο γνωστό μνημείο της εποχής, έξω από την Κωνσταντινούπολη. Η μοναστηριακή αυτή εκκλησία ξεχωρίζει για το μέγεθος (22,30 χ 18,60 μέτρα), χωρίς τον νάρθηκα, για την πλούσια μαρμάρινη διακόσμηση και τέλος για τις ιστορικές πληροφορίες που παρέχουν 4 επιγραφές με μνημειακή έκφραση. Από αυτές μαθαίνουμε ότι ο ιδρυτής του ναού είναι ο Λέων «βασιλικός Πρωτοσπαθάριος, και επί των οικιακών», δηλαδή αρχηγός των σπαθαρίων — της ανακτορικής φρουράς — στο Ιερό Παλάτιον στην Κωνσταντινούπολη. Ο Λέων ήταν ο ιδιοκτήτης της περιοχής «χώρον επικρατέων τε παλαιοτάτου Ορχομένοιο» και πως έχτισε την εκκλησία το 873/874. Πράγματι, όσον αφορά τη χρονολογία κτίσεως είμαστε απόλυτα βέβαιοι, επειδή μια γραπτή επιγραφή, που είναι ενσωματωμένη στο εξωτερικό της αψίδας του ιερού, αναγράφει τόσο τη χρονολογία κατασκευής του καθολικού, το 874, όσο και τον χορηγό-κτήτορα της Μονής, τον Λέοντα.
Η Παναγία Σκριπού για πολλά χρόνια λειτούργησε ως μοναστήρι, ενώ τα τελευταία χρόνια λειτουργεί ως ενοριακός ναός. Πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου, γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 23 Αυγούστου, απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αλλά και στις 10 Σεπτεμβρίου, ημέρα κατά την οποία, το έτος 1943, ο Ορχομενός και οι κάτοικοί του σώθηκαν με θαύμα της Παναγίας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής που ήθελαν να κάψουν την πόλη και να σκοτώσουν τους κατοίκους της.
Παναγία Προυσιώτισσα
Σκαρφαλωμένο από τον 9ο αιώνα σε ένα τοπίο που κόβει την ανάσα, το μοναστήρι της Παναγίας της Προυσιώτισσας στην Ευρυτανία είναι ιδανικός προορισμός για τους ταξιδευτές του Δεκαπενταύγουστου. Αφού περάσουν από τα «πατήματα της Παναγίας», σχήματα που θυμίζουν ίχνη ποδιών επάνω σε κάθετο βράχο, θα προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα που ήρθε από την Προύσα της Μικράς Ασίας. Επενδυμένη με ασήμι σήμερα, δώρο του Γεώργιου Καραϊσκάκη που γιατρεύτηκε από θέρμη μένοντας έξι μήνες στη Μονή. Στο μουσείο φυλάσσονται τα άρματά του.
Η Μεγαλόχατη της Τήνου
Χχιλιάδες πιστοί καταφθάνουν κάθε χρόνο τέτοια μέρα για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Μεγαλόχαρης, στο Ναό της Ευαγγελίστριας, να παρακολουθήσουν τις κατανυκτικές λειτουργίες και να ακολουθήσουν τον επιτάφιο και τη λιτάνευση της εικόνας σε όλη την πόλη. Πολλοί από αυτούς διανύουν τον ανηφορικό δρόμο από το λιμάνι ως την εκκλησία γονατιστοί, για να εκπληρώσουν ένα τάμα.
Η Παναγία της Τήνου θεωρείται το μεγαλύτερο θρησκευτικό προσκύνημα όλης της Ελλάδας.
Παναγία η Εκατονταπυλιανή στην Πάρο
Ένας άλλος σημαντικός πόλος έλξης χιλιάδων προσκυνητών τον Δεκαπενταύγουστο, είναι η Πάρος, που ξεχωρίζει χάρη στην εντυπωσιακή εκκλησία της Εκατονταπυλιανής στο λιμάνι της Παροικιάς. Μετά την περιφορά του επιταφίου της Παναγίας, ακολουθεί παραδοσιακό πανηγύρι με μουσική, χορό και άφθονο ντόπιο κρασί. Στο λιμάνι της Νάουσας, δεκάδες καΐκια με αναμμένες δάδες φωτίζουν τη νύχτα και προσεγγίζουν την προβλήτα δίνοντας το σύνθημα για την έναρξη της γιορτής. Ακολουθεί μεγάλο γλέντι με παραδοσιακά τραγούδια και χορό.
Παναγία Σουμελά
Στις πλαγιές του Βέρμιου όρους, κοντά στο χωριό Καστανιά, η Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά αποτελεί το θρησκευτικό έμβλημα του Ποντιακού Ελληνισμού και εορτάζεται πανηγυρικά κάθε Δεκαπενταύγουστο. Εδώ συγκεντρώνονται χιλιάδες πιστοί από όλη την Ελλάδα για να παρακολουθήσουν με ευλάβεια τη Θεία Λειτουργία και τον Μεγάλο Εσπερινό της Κοίμησης της Θεοτόκου. Έπειτα από τις κατανυκτικές λειτουργίες αρχίζει το μεγάλο γλέντι, με παραδοσιακά τραγούδια από ποντιακά συγκροτήματα και χορούς ως τα ξημερώματα.
